eNGELEN

 

Engelenverschijning aan herders

Lukas 2: 8-14 (HSV)

8 En er waren herders in diezelfde streek, die zich ophielden in het open veld en 's nachts de wacht hielden over hun kudde. 9. En zie, een engel van de Heere stond bij hen en de heerlijkheid van de Heere omscheen hen en zij werden zeer bevreesd. 10.En de engel zei tegen hen: Wees niet bevreesd, want zie, ik verkondig u grote blijdschap, die voor heel het volk wezen zal, 11. namelijk dat heden voor u geboren is de Zaligmaker, in de stad van David; Hij is Christus, de Heere. 12. En dit zal voor u het teken zijn: u zult een Kindje vinden in windsels gewikkeld en liggend in de kribbe. 13. En plotseling was er bij de engel een menigte van de hemelse legermacht, die God loofde en zei: 14. Eer zij aan God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in mensen een welbehagen.

 

licht in de nacht

Het moet een overweldigende indruk op de herders gemaakt hebben toen ze plotseling in het licht gezet werden en de ontzagwekkende, blinkende verschijning van een engel zagen. Probeer het voor te stellen: terwijl ze nietsvermoedend in het duister van de nacht waken over hun kudden, worden ze plotseling in het licht gezet en verschijnt er een engel die tot hen spreekt. Als deze is uitgesproken verschijnt nog eens een legermacht van duizenden engelen. Hun verschijning boezemt hen enorm ontzag in. Menselijkerwijs gesproken is het geen wonder dat ze hevig schrikken en vrezen. Zoiets was ook nooit eerder door mensen gezien. Jakob zag engelen op een ladder omhoog en omlaag klimmen, maar dat was in een droom. Later zag hij werkelijk een leger van engelen (Gen. 32:1,2), maar hij werd niet aangesproken. Elisa's dienaar zag dat de berg waarop zij stonden vol paarden en vurige wagens was, waarschijnlijk met strijdengelen, maar dat was visionair.

Daarom gaat van dit volstrekt unieke gebeuren in Lukas 2 een zeer belangrijke boodschap uit. Dit moet om wereldnieuws van de hoogste orde gaan. Dat was ook zo, want meteen proclameert de engel, wiens naam niet wordt vermeld, dat de lang beloofde Zaligmaker van de wereld is geboren. Die is een Heere, Kurios, Wiens werk van wereldomvattende betekenis zal zijn. Laten we enkele details uit dit geboortebericht wat nader bezien.

 

hEERLIJKHEID DES HEEREN

De engel die Jezus’ geboorte aankondigt ‘stond’ bij de herders. Hij zweefde niet, maar stond op de aarde vlak bij hen. Hij kwam uit de hemel en ineens was hij er. En tegelijkertijd was het heel licht om de herders heen. We lezen dat de heerlijkheid des Heeren de herders omscheen. Met andere woorden: het kwam van alle kanten, de herders zaten er middenin. Dat licht werd dus niet door de engel verspreidt; die stond er zelf ook in.

Ook was het geen gewoon licht, maar de heerlijkheid des Heeren. Dat is de goddelijke glans en aanwezigheid van God, want God is licht. Die verscheen tot dan toe eigenlijk alleen in de tabernakel en later in de tempel van Salomo. Dat was echter al weer lang geleden. Maar nu omstraalt het mensen rechtstreeks. Zo was het door de profeet Jesaja ook aangekondigd: ‘Sta op, word verlicht, want uw licht komt en de heerlijkheid van de HEERE gaat over u op’ (Jes. 60:1). Nu mogen uitgerekend eenvoudige herders deze zien, als teken, dat het Evangelie van de verlossing door Christus, de blijde boodschap, voor iedereen bestemd is, ongeacht wie je bent. Het houdt in, dat God nu bij de mensen komt wonen in de Persoon van Jezus om licht te brengen in deze duistere en bedreigde wereld. Zo zegt de engel ook dat de grote blijdschap heel het volk Israël ten deel zal vallen. Maar die is uiteindelijk bestemd voor alle volken. Jezus zelf wilde later dan ook dat ‘in Zijn Naam onder alle volken bekering en vergeving van zonden gepredikt moet worden’ (Luk. 24:47).

 

HEDEN GEBOREN VOOR U

De herders horen dat terug in de boodschap van de engel. Triomfantelijk proclameert deze op heel plechtige wijze, net als bij een geboortekaartje: ‘heden is voor u geboren de Zaligmaker’. Het woord heden veronderstelt zojuist, in deze nacht. Ook het woord ‘voor u geboren’ is belangrijk. Het is geadresseerd aan de herders, maar iedereen mag bij ‘u’ zijn eigen naam invullen. De grote blijdschap is, dat de Zaligmaker Jezus geboren is en dat voor iedereen die Hem en Zijn verlossingswerk nodig heeft weer hoop en uitzicht, eeuwig leven is.

 

engelen

Als de engel uitgesproken is verschijnt er plotseling, om zo te zeggen uit het niets, een menigte van duizenden engelen, die God loofde. Bijna altijd wordt gedacht, dat deze engelen ‘door het luchtruim zweven’. Maar Lukas schrijft: ze waren bij de eerste engel, dus eveneens op de aarde. Deze menigte engelen is een hemelse legermacht, die op de aarde staat. Het zijn strijdengelen, die een strijdleger vormen.

Engelen zijn geesten, die tot taak hebben om God te dienen, Hem te loven of voor Hem te strijden. Zij bewaken Gods eer en heiligheid. Ze worden daarom ook troongeesten genoemd. Soms ontvangen zij voor een bepaald doel een zichtbare gestalte van een mens. Ezechiël zag in visioenen engelen met vleugels. Maar in het Nieuwe Testamant lezen we daar niet van, ook niet bij de herders. Bij de opstanding van Jezus verschijnen zij in witte kleding. De Bijbel kent wel een onderscheid tussen gewone engelen en aartsengelen (zoals Gabriël en Michael) en noemt ook cherubs en serafs. Cherubs stonden op de Ark van het verbond boven het verzoendeksel met hun vleugels naar elkaar toe. God troonde daar tussen de cherubs (Psalm 99:1). Cherubs komen we echter al eerder tegen in Genesis 3:24. Met een vlammend zwaard beletten zij Adam en Eva om terug te keren naar de boom des levens. Nu, in Lukas 2, komen cherubs verkondigen dat de weg naar het leven weer geopend wordt door de geboren Zaligmaker.

 

spreekkoor

Zodra de eerste engel zijn boodschap heeft verkondigd roept het hemelse strijdleger de overwinning uit van Christus, Die het Hoofd is van ’s hemels legermacht.^[1] Zij juichen, zoals bij het begin van de schepping (Job 38:7). Deze legermacht is het bewijs, dat op aarde een bruggenhoofd wordt gevestigd van Christus’ Koninkrijk. Dat ze, zoals gezegd, op de aarde staan is dan ook veelzeggend.

Intussen: wat een contrast! Een Gezalfde Heere (Heerser, Micha 5:1) en Koning in … een kribbe, die een strijdleger heeft! Het begin van de overwinning op satan is er, de Vredevorst Christus staat er garant voor. Mensen zullen er in delen. Zo riepen deze strijdengelen als uit één mond: “Ere aan God in de hoogste … vrede op aarde …. in mensen welbehagen.” Vaak wordt verteld, dat de engelen zongen, maar het was in feite een spreekkoor dat deze drie lofprijzingen scandeerde.

 

Wat zal dit een enorme indruk op de herders gemaakt hebben. Zoveel blijde engelen, die een machtig spreekkoor aanheffen en God de eer gaven. En dat voor slechts .... een handjevol herders.

 

[1] Psalm 24:6 berijming 1773d, uitgaande van de christologische betekenis van de laatste verzen van deze psalm.